Tết đến kể chuyện chạy chức chạy quyền

Thủ tướng Phạm Văn Đồng, sau khi họp đã về họp cơ quan lại, truyền đạt những nội dung căn bản của hội nghị nói trên.

Anh em trong cơ quan biết anh Tô (bí danh của đồng chí Phạm Văn Đồng) nói chuyện, đều háo hức chờ nghe. Hôm đó, anh Tô nói khá nhiều song đọng lại trong tôi hai câu chuyện:

Một là, anh nêu lên hiện tượng “Chạy quyền”, “Chạy chức” có ngay trong thời kỳ lịch sử của nhà nước Việt Nam cổ xưa. Anh Tô kể một câu chuyện lý thú về đời nhà Trần như sau:

Có một gã đàn ông hết sức ngạo mạn, học vấn bình thường nhưng lại khát khao có một địa vị lớn trong triều đình. Gã tìm đến bà Trần Thị Dung, phu nhân của Thái sư Trần Thủ Độ để đút lót, mong đạt được ý tưởng lâu nay hắn mơ màng. Hắn mang một trăm lạng bạc đến dâng cho phu nhân Trần Thị Dung và nói: “Bẩm phu nhân, con có món quà nhỏ mọn dâng lên phu nhân để nhờ bà giúp đỡ, thưa chuyện với quan Thái sư sắp xếp cho con một chức quan trong triều. Con xin cảm kích và ân huệ phu nhân suốt đời”. Bà Trần Thị Dung nói: Được, ngài cứ để số bạc này đây. Tôi nói với quan Thái sư việc này chắc chắn sẽ xong”. Nói xong, bà đưa cho gã một tờ giấy và cây bút, bảo gã ghi địa chỉ nơi ở của mình.

Đợi lúc chồng về, bà Trần Thị Dung mang chuyện này ra nói với chồng. Thái sư hỏi vợ: “Theo ý phu nhân thì việc này nên xử lý ra sao?”. Bà Trần cười làm cho Thái sư hiểu rằng từ tiếng cười của mình thì đây là một việc làm lố bịch. Thái sư sai người đi triệu gã đàn ông này đến. Ông hỏi gã: “Nhà người chắc học vấn cao lắm rồi nhỉ?” Gã này lúng túng nói không ra lời:

- “Dạ, dạ, bẩm quan Thái sư con còn học xong…”.
- “Thế ngươi muốn làm chức quan gì trong triều đình?”.
- “Dạ thưa, xin Thái sư sắp xếp cho con một chức chỉ dưới quyền ngài thôi ạ”.

Thái sư cười to rồi quyết định như sau: “Ta đồng ý bố trí đúng như nguyện vọng chức quan to đó”. Nhưng để khác với quan chức trong triều đình hiện tại, ta chặt một ngón chân cái của người để chứng tỏ cho muôn dân biết rằng: Đây là một ông quan bất tài, mua quan bằng tiền”. Gã chạy chọt kia nghe xong, hú hồn, hú vía quỳ xuống lạy quan Thái sư và tát lia lịa vào mồm mình, nói: “Con dại dột xin Thái sư tha tội”. Quan Thái sư rộng lòng tha tội cho gã và nói: “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh kẻ chạy lại, ta tha cho ngươi. Nhà ngươi hãy cùng lính vác một trăm lạng bạc đến ngân khố quốc gia để đưa vào quỹ điều tra xét xử những bọn đút lót, chạy chức, chạy quyền”.

Anh Tô nói câu chuyện thứ hai:

Tại hội nghị trên, Bác Hồ nhấn mạnh nhiều lần đến việc đã có biểu hiện “Chạy chức”, “Chạy quyền” trong Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, cần phải xóa bỏ triệt để. Bác hỏi các đại biểu dự hội nghị: “Tôi nói thế có đúng không các chú?”. Cả hội nghị đồng thanh đáp: “Thưa Bác, đúng ạ”. “Vậy, Bác hỏi các chú: Nếu chọn một người để xếp vào cương vị nào đó mà có hai người để chọn, một người là con cán bộ ngoài Đảng, có trình độ trội hơn người kia là con cán bộ trong Đảng nhưng ít học hành và năng lực kém? Giữa hai người các chú chọn người nào?”. Cả hội nghị trả lời: “Chọn con người ngoài Đảng ạ”. Đợi cho mọi người yên lặng, Bác nói: Các chú đúng là người của dân đấy!”

Đặng An Đồng