Nhìn lại thảm họa đắm tàu Titanic cách đây 103 năm

Toàn cảnh thảm họa lớn nhất lịch sử hàng hải

Hơn 1 thế kỷ trôi qua kể từ khi xảy ra thảm họa đắm tàu RMS Titanic. Tàu rời cảng Southampton (Anh Quốc) vào ngày 10/4/1912 đến New York (Mỹ). Lúc bấy giờ, Titanic là một trong những con tàu lớn nhất với chiều dài 269m và rộng 28m. Nó có thể chứa khoảng 1.170 người nhưng có khoảng 2.200 hành khách và những người làm việc trên tàu.

Ngày 14/4, Titanic va phải băng trôi trên Đại Tây Dương, cách đảo Newfoundland, Canada, khoảng 600 km về phía nam. Đến 2h20 ngày 15/4, tàu chìm khiến hơn 1.500 người thiệt mạng và chỉ có 705 người được cứu.

Chỉ trong vòng 3 giờ đồng hồ, con tàu huyền thoại Titanic gặp nạn ở tây bắc Thái Bình Dương rồi sau đó chìm xuống đáy biển ở độ sâu tới 4.000m, trở thành 1 huyền thoại bi kịch nhất trong lịch sử.

Theo tạp chí Smithsonian, tàu gặp nạn vì hiện tượng siêu khúc xạ ánh sáng trong không khí đã tạo ra một ảo ảnh trên bề mặt đại dương khiến thủy thủ không thấy một tảng băng lớn trôi về phía tàu. Tảng băng nằm ngoài tầm quan sát của người trên tàu Titanic và bản thân tàu Titanic cũng nằm ngoài tầm quan sát của các tàu khác. Chỉ mất 37 giây từ lúc người ta nhìn thấy tảng băng cho đến lúc va chạm xảy ra. Khi con tàu bắt đầu nghiêng mạnh, hành khách tỏ ra hoảng loạn và thuyền cứu sinh được hạ xuống với nhiều người hơn.

Tảng băng đâm vào sườn tàu và sức căng quá mức do nước dồn quá nhiều về một phía khiến Titanic gãy ra thành hai mảnh lớn. Đuôi tàu bắt đầu ngập nước và chìm hẳn xuống biển cùng với phần đầu tàu. Nhiều tin đồn đằng sau câu chuyện về Titanic, thủy thủ đã sai lầm khi lái tàu ngoặt sang bên trái có tảng băng trôi thay vì lái nó qua bên phải do quá hoảng sợ.

Tàu gặp nạn khi thời tiết đẹp

Vào ngày Titanic gặp nạn, thời tiết hoàn toàn bình thường. Trời không có gió, mặt biển tĩnh lặng như một tấm gương.

Theo nhà khí tượng học Edward Lawrence, trong thời tiết hoàn hảo như vậy, chỉ một gợn sóng cũng gây tác động mạnh đến các sinh vật phù du bám quanh tảng băng trôi. Chúng sẽ phát sáng, giúp các thủy thủ trên trạm quan sát của tàu phát hiện nguy hiểm. Thuyền phó Charles Lightoller khẳng định sự vắng mặt của sinh vật phù du là nguyên nhân dẫn đến thảm họa.

Ngoài ra, thời tiết quá hoàn hảo, nhiệt độ không tăng hay giảm đột ngột khiến hệ thống cảnh báo ngừng hoạt động khi tàu tiến vào khu vực băng trôi.

Các thủy thủ phát hiện tảng băng quá muộn nên tàu không kịp tránh va chạm. Theo kết quả từ cuộc điều tra năm 1912, tàu Titanic chỉ có khoảng 37 giây để chuyển hướng. Tuy nhiên, các cuộc điều tra gần đây khẳng định thời gian từ khi kíp trực phát hiện tảng băng đến khi thảm họa xảy ra dài hơn một phút, theo Telegraph. Sau khi tàu chìm, gió lạnh khiến hy vọng sống sót của các hành khách càng thêm mong manh.

Lửa cháy trong toàn bộ hành trình

Lửa bắt đầu cháy trong hầm than trước khi Titanic bắt đầu hành trình định mệnh. Theo một cuộc điều tra của Anh, trong hành trình đến thành phố New York, Mỹ, lửa vẫn cháy. Đây là hiểm họa đối với các thành viên trên tàu.

“Chúng tôi không thể dập tắt ngọn lửa. Ông chủ quyết định tăng tốc đến New York, lên kế hoạch sơ tán hành khách, vét hết than trong hầm rồi gọi thuyền cứu hỏa”, J. Dilley, một nhân viên buồng đốt, nói. Tuy nhiên, Titanic va vào tảng băng trôi trước khi nó kịp tới New York.

Các thủy thủ khác khẳng định một ngày trước khi tàu gặp nạn, họ đã dập tắt ngọn lửa. Thế nhưng, hỏa hoạn vẫn xảy ra trong gần như toàn bộ hành trình, Independent cho hay.

Đám cháy chưa hẳn đã nguy hiểm vì các hầm than vốn được làm bằng thép. Tuy nhiên, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến thảm họa. Bruce Ismay, giám đốc điều hành của công ty White Star Line, cáo buộc chủ sở hữu tàu Titanic là JP Morgan đã buộc các thủy thủ tăng tốc độ của tàu lên mức tối đa để “kịp đến New York và sơ tán hành khách trước khi vụ nổ xảy ra”.

Theo kế hoạch, Morgan là thuyền trưởng. Tuy nhiên, vào phút cuối trước khi hành trình bắt đầu, ông thay đổi quyết định và rời khỏi tàu.

Lời tiên đoán của một hành khách thành sự thật

Nhà báo William T. Stead từng sáng tác hai câu chuyện về thảm họa đắm tàu trước khi ông trở thành nạn nhân trong vụ Titanic. Ảnh: lemonde.fr

Năm 1886, nhà báo William T. Stead sáng tác câu chuyện về con tàu đắm trên Đại Tây Dương sau một vụ va chạm. Hầu hết hành khách chết đuối do thiếu thuyền cứu hộ. Cốt truyện tập trung vào các quy định hàng hải lỏng lẻo, không buộc chủ tàu mang đủ thuyền cứu hộ cho tất cả mọi người.

Năm 1892, Stead viết thêm một truyện khác cùng chủ đề, dựa trên con tàu chở khách Majestic của công ty White Star Line.

“Một âm thanh vang lên như thể tiếng nồi hơi đâm xuyên qua băng, các chân vịt đang quay giữa những tảng băng. Hành khách thận trọng mò mẫm tiến đến boong tàu. Nó ẩm ướt và lạnh lẽo. Mỗi 30 giây, tiếng còi báo sương mù lại vang lên. Tiếng băng va vào hai bên mạn thuyền, tiếng chân vịt lướt trên băng át đi tiếng người nói chuyện. Chợt ai đó hét lên: “Có băng trôi bên mạn phải”‘, Stead viết.

20 năm sau, nhà văn thiệt mạng trong thảm họa Titanic.

Thuyền trưởng Titanic thi trượt bài kiểm tra kỹ năng điều hướng

Edward John Smith, thuyền trưởng tàu Titanic, trở thành chủ đề trong vô số lời đồn kể từ khi thảm họa xảy ra. Nhiều người thậm chí tin rằng ông đã cứu sống một đứa bé trước khi bị chìm xuống Đại Tây Dương. Tuy nhiên, một số người khác khẳng định hình tượng anh hùng này không có thật.

Thuyền trưởng Smith không những phớt lờ các cảnh báo về băng trôi, không điều chỉnh tốc độ tàu phù hợp mà còn cho phép thuyền cứu hộ rời tàu khi nó vẫn trống khoảng một nửa. Thuyền đầu tiên chỉ chở 27 hành khách trong khi tải trọng của nó lên đến 65 người. Ông cũng không đưa ra yêu cầu “rời tàu” một cách rõ ràng khiến hành khách không nhận thức được tính nghiêm trọng của tình hình lúc bấy giờ.

Năm 2012, tờ Telegraph tiết lộ thông tin Smith từng thi trượt trong bài kiểm tra kỹ năng điều hướng đầu tiên. Dù cuối cùng ông cũng vượt qua kỳ thi vào năm 1888, một số người tin rằng thất bại ban đầu là một điềm xấu. Mỉa mai hơn, trước thảm họa Titanic, Smith còn nhận danh hiệu “thuyền trưởng của triệu phú” nhờ vào danh tiếng đáng tin của ông.

Theo SKCĐ