Trung Quốc, Mỹ bắt đầu “thấm đòn” chiến tranh thương mại

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế 25% đối với khoảng 34 tỷ USD hàng Trung Quốc bắt đầu từ ngày 6/7/2018

Hơn 1 tuần đã trôi qua kể từ khi Mỹ và Trung Quốc chính thức khai hỏa cuộc chiến thương mại ngày một căng thẳng hơn mà chẳng mang lại lợi ích cho bên nào, chẳng bên nào trở thành “người thắng cuộc” trên cả hai thị trường lớn nhất của thế giới, theo bài báo được Nikkei đăng tải.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế 25% đối với khoảng 34 tỷ USD hàng Trung Quốc bắt đầu từ ngày 6/7/2018, Trung Quốc ngay lập tức trả đũa bằng cách áp thuế 25% đối với 34 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Mỹ.

Trong số những mặt hàng phải chịu thuế từ phía Bắc Kinh bao gồm ô tô điện của Tesla, một mặt hàng được đánh giá cao tại Trung Quốc đại lục. Hai ngày sau khi chính sách thuế mới được áp dụng, rất nhiều khách hàng đã tụ tập tại đại lý của Tesla ở trung tâm thành phố Thượng Hải.

Theo quản lý bán hàng tại đây, một khi lượng xe tồn nhập từ đợt trước được bán hết, họ sẽ tăng giá bán xe. Mẫu xe Model S vốn rất được ưa chuộng dự kiến sẽ bán hết từ cuối tháng này, từ sau đó, giá sẽ tăng lên mức 140 nghìn nhân dân tệ tương đương 20.900USD. Nhân viên đại lý bán xe khẳng định nếu khách hàng không mua ngay từ giờ, họ sẽ mất cơ hội.

Cho đến nay, CEO của Tesla, ông Elon Musk, chưa xây nhà máy lắp ráp sản phẩm ở Thượng Hải, tất cả xe Tesla bán ở Trung Quốc đều nhập khẩu từ Mỹ. Trong năm ngoái, hãng xe Mỹ này bán được khoảng 15.000 chiếc xe ở Trung Quốc, thế nhưng khi chính sách thuế quan mới được áp dụng, chắc chắn thành tích bán xe đó không còn nữa. Thậm chí nhân viên đại lý bán xe của hãng ở Thượng Hải còn lo sợ hãng sẽ cực kỳ khó bán xe được nhập khẩu sau ngày 6/7/2018.

Cuộc chiến thương mại thực ra sẽ bất đối xứng. Dù Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc khoảng 500 tỷ USD hàng hóa trong năm 2017, nhưng Trung Quốc chỉ nhập 130 tỷ USD hàng hóa từ Mỹ. Chỉ một lần hai bên trả đũa qua lại cũng đủ để làm tê liệt xuất khẩu từ cả hai phía.

Nhà sáng lập kiêm CEO của công ty chuyên phân phối tôm hùm Maine Coast, ông Tom Adams, sẽ không bao giờ quên khoảnh khắc mà Trung Quốc chính thức tăng thuế với hải sản vào ngày 16/6/2018, ông đã rất choáng váng.

Bao lâu nay, nhờ vào nhu cầu tiêu dùng của tầng lớp trung lưu ngày một giàu có ở Trung Quốc, công việc kinh doanh của công ty Maine Coast tăng trưởng từ 20% đến 30%/năm. Công ty vừa mới hoàn thành dự án mở rộng nhà máy với tổng vốn đầu tư 1,5 triệu USD cho đến khi mọi chuyện bất ngờ trở nên khó khăn hơn.

Một nạn nhân khác của chiến tranh thương mại chính là nông dân trồng đậu tương Mỹ. Trung Quốc nhập khẩu ước khoảng 96 triệu tấn đậu tương trong năm ngoái và nhờ vậy, Trung Quốc trở thành nhà nhập khẩu lớn nhất loại hàng hóa này. Tại nội địa Trung Quốc, Trung Quốc chỉ sản xuất khoảng 15 triệu tấn đậu tương, vì thế, Trung Quốc rất phụ thuộc vào đậu tương nhập khẩu.

Mỹ là nguồn cung cấp đậu tương lớn nhất của Trung Quốc, tổng lượng nhập khẩu từ Mỹ chiếm khoảng 34% tổng lượng nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc. Đậu tương được sử dụng trong sản xuất dầu ăn và đậu tương cũng được dùng làm thức ăn cho lợn.

Giờ đây, các chính sách thuế đậu tương mới đang khiến cho giá đậu tương Mỹ rớt thê thảm, những người nông dân như ông Tim Bardole không khỏi chán nản. Năm ngoái, ông đã lỗ 100 nghìn USD và những chính sách mới chỉ khiến dồn ông vào chân tường.

Tại Trung Quốc, rõ ràng có nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang gặp không ít khó khăn để bù đắp lại lượng thiếu hụt từ Mỹ. Chính quyền thành phố Changchun ở Đông Bắc Trung Quốc vào cuối tháng 4/2018 đã thông báo về việc sẽ mạnh tay trợ cấp cho những người nông dân trồng đậu tương. Thế nhưng cuối cùng, thông báo đưa ra quá muộn và những người nông dân đã trồng ngô không thể phá bỏ ngô để chuyển sang đậu tương.

Trung Quốc sẽ có thể mở rộng nhập khẩu đậu tương từ Brazil hay Nga, thế nhưng kể cả các lựa chọn trên cũng không đủ. Cuối cùng, người Trung Quốc cũng sẽ vẫn phải nhập khẩu đậu tương từ Mỹ ngay cả với chính sách thuế với và đẩy phần chi phí tăng thêm sang người tiêu dùng.

Người tiêu dùng Mỹ tất nhiên cũng chẳng miễn nhiễm với tác động. Trong ngày thứ Ba, Nhà Trắng thông báo sẽ áp thuế 10% đối với khoảng 200 tỷ USD hàng Trung Quốc, chính sách thuế sẽ có hiệu lực từ tháng 9/2018. Trong danh sách có hàng tiêu dùng hàng ngày, việc giá cả tăng lên sẽ khiến cho tiêu dùng Mỹ đi xuống.

Theo một nghiên cứu công bố vào tháng 5/2018 bởi Hiệp hội công nghệ tiêu dùng Mỹ và Liên đoàn bán lẻ Mỹ, việc đánh thuế với khoảng 50 tỷ USD hàng Trung Quốc cũng sẽ khiến cho khoảng 134 nghìn người Mỹ mất việc. Một nông dân trồng đậu tương tại Iowa - Mỹ nói: “Rõ ràng bảo hộ chẳng tốt cho bất kỳ ai”.