Philippines báo động vì rác nhập khẩu

Trẻ em thu nhặt rác thải nhựa ở vịnh Manila

Theo báo Asia Times, nhà chức trách Philippines đang tìm hướng xử lý hơn 5.000 tấn rác độc hại nằm ở cảng trên đảo Mindanao, quê nhà của Tổng thống Rodrigo Duterte. Công ty tái chế Verde Soko Philippines (VSP) là đơn vị nhập khẩu số rác khổng lồ này từ Hàn Quốc. Trong hồ sơ đăng ký hồi tháng 7.2018, VSP khai đây là “rác thải nhựa tổng hợp”. Tuy nhiên, lực lượng hải quan sau đó phát hiện nhiều loại rác độc hại khác như rác thải y tế và tã giấy người lớn. Sau đó, VSP lý giải số rác này là “nguyên liệu thô” dùng tái chế, có thể chuyển ngược lại cho Hàn Quốc hoặc xuất sang Trung Quốc. Công ty còn tuyên bố tuân thủ mọi quy định khi xây dựng nhà máy tái chế tại tỉnh Misamis Oriental, phía bắc đảo Mindanao.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Benny Antiporda cho hay đã chuyển hồ sơ vụ việc cho giới công tố để chuẩn trị truy tố đơn vị nhập khẩu và cả đối tác xuất khẩu ở Hàn Quốc vì vận chuyển rác thải độc hại trái phép, vi phạm Công ước Basel. “Philippines không phải là thùng rác”, ông Antiporda nhấn mạnh. Với 53 quốc gia tham gia ký kết vào năm 1989, Công ước Basel là hiệp ước quốc tế về kiểm soát vận chuyển qua biên giới các phế thải nguy hiểm, nhất là từ quốc gia phát triển sang đất nước kém phát triển hơn.

Trước áp lực từ nhiều phía, Đại sứ quán Hàn Quốc tại Philippines thông báo chính phủ nước này sẽ có biện pháp lấy lại rác thải độc hại “càng sớm càng tốt”. Tờ The Philippine Star dẫn số liệu chính thức cho thấy trong năm 2018, Hàn Quốc xuất khẩu tổng cộng 11.588 tấn rác thải nhựa sang Philippines.

Bên cạnh đó, Philippines vẫn đang “ôm” hơn 100 container chất đầy rác thải độc hại, bao gồm rác y tế nhập từ Canada từ năm 2014. Tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN và các đối tác tại Manila hồi tháng 11.2017, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ thu hồi số rác này nhưng đến nay vẫn chưa có chuyển động nào. “Philippines đang vật lộn với số lượng lớn rác thải nhựa tràn ngập các bờ biển, nhất là ở Vùng đô thị thủ đô Manila, trong khi những quốc gia khác vẫn tống rác độc hại sang đất nước chúng tôi”, bà Abigail Aguilar, Trưởng đại diện của Tổ chức Bảo vệ môi trường Greenpeace tại Philppines, nói với Asia Times. Báo cáo mới của Tổ chức phi chính phủ Bảo tồn đại dương (OC, trụ sở tại Mỹ) xác định Philippines đứng hàng thứ ba trong số những quốc gia xả rác thải nhựa gây ô nhiễm đại dương nghiêm trọng nhất sau Trung Quốc và Indonesia.

Theo giới chuyên gia, Đông Nam Á từ lâu vẫn là nơi tập kết rác từ các nước phát triển và tình trạng này càng trở nên tồi tệ hơn sau khi Trung Quốc bãi bỏ chính sách nhập khẩu phế phẩm công nghiệp và công nghệ từ năm 2017. Tại Thái Lan, chỉ tính trong nửa đầu năm 2018, nước này đã nhập 212.000 tấn phế phẩm nhựa để tái chế. Cùng kỳ, phế phẩm điện tử đạt xấp xỉ cả năm 2017, tức 64.000 tấn. Đến tháng 8 năm ngoái, chính phủ Thái Lan quyết định áp dụng lệnh cấm nhập khẩu phế liệu nhựa và điện tử để tránh nguy cơ trở thành “bãi rác” của thế giới.